پنجم مرداد روز تویسرکان گرامي باد
با توجه به افتخارآفرینی دلاورمردان تویسرکانی در عملیات مرصاد به عنوان ستارگان همیشه پر فروغ این عملیات و نیز سابقه بیش از ۱۵۰ ساله اقامه نماز جمعه در این شهرستان، روز پنجم مرداد ماه به نام “روز تویسرکان” مزین شده است.
در تویسرکان از شهرستان های استان همدان نیز ائمه جمعه متعهد و متدینی در سالیان گذشته عهده دار اقامه نماز پربرکت جمعه بودند، در واقع مردمان این دیار در مسائل و حوزه های مذهبی ـ فرهنگی و ادبی ـ هنری سابقه درخشانی دارند و در تاریخ و تمدن نیز با توجه به آثاری از جمله سفالینه های کشف شده از تپه باستانی رودآور، باستان شناسان، پیشینه ای بیش از ۶ هزار ساله برای تویسرکان ثبت کرده اند.
در دل بهشت غرب ایران، مدفن حیقوق نبی(ع) جای دارد و بیش از ۷۵۵ شهید آرمیده است که نشان دهنده عظمت فکری و دینی مردمان این دیار محسوب می شود.
همچنین رزمندگان غیور دارالمؤمنین تویسرکان در عمده عملیات های دفاع مقدس نقش عظیمی ایفا کردند تا جایی که تنها در عملیات مرصاد ۳۸ شهید گلگون کفن از این دیار تقدیم اسلام و انقلاب شد.
از این رو سالیان گذشته با توجه به افتخارآفرینی دلاورمردان تویسرکانی در عملیات مرصاد به عنوان ستارگان همیشه پر فروغ این عملیات و نیز سابقه بیش از ۱۵۰ ساله اقامه نماز جمعه در این شهرستان، روز پنجم مرداد ماه به نام “روز تویسرکان” مزین شد.
از جمله سی و هشت شهید عملیات مرصاد متعلق به این خطه که در عملیات مرصاد به شهادت رسید شهید مدافع وطن رحمت الله عبدالمالکی می باشد.
از جمله سرداران پر افتخار این شهرستان سردار شهید محسن عینعلی و محمدی دوست وسردار شهید اریافر وشهدای والا مقامی همچون برادران ترکمند و دیگر شهدای گرانقدر
آن روزها یعنی در حدود 150 سال پیش نماز جمعه تویسرکان توسط "آیت الله محمد علی تویسرکانی" و در مصلای مسجد زرهان واقع در تویسرکان اقامه می شود و سرآغازی برای خط دهی به مبارزات مردم این شهر در راستای مبارزه با ظلم و ستم حکومت طاغوتی و شاهنشاهی
«مرحوم آیت الله میرزا محمد علی تویسرکانی» نخستین امام جمعه ای است که در این شهرستان و در دوره قاجاریه عهده دار اقامه نمازجمعه بود، گفته می شود آیت الله خوانساری نزد وی تلمذ کرده اند.
ما چهاردهمین امام جمعه تویسرکان که از سال 92 تاکنون در این سمت باقی مانده «حجت الاسلام مرتضی موحدی» نام دارد.
تویسرکان شهری تاریخی با قدمت سه هزار ساله از استان همدان است که روی ویرانه‌های شهر قدیمی رودلاور پس از حمله مغول بنا شد. این شهر از ادغام دو روستای «توی» و «سرکان» ایجاد شده است. این منطقه آب و هوایی کوهستانی دارد و در دامنه جنوب غربی کوه الوند قرار گرفته است. از آنجا که این منطقه مملو از دره‌های گردو است، از این شهر با نام شهر طلای سبز نیز یاد می‌کنند. تویسرکان با توجه به قدمت تاریخی و موقعیت جغرافیایی خود، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیاری دارد. با ما همراه باشید تا با دیدنی‌های این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
رامگاه حبقوق در تویسرکان یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران به شمار می‌رود که چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. حبقوق یا حیقوق یکی از پیامبران اهل کتاب است که حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح زندگی می‌کرد. درباره آرامگاه این پیامبر روایت‌های متفاوتی نقل می‌شود و این آرامگاه در تویسرکان یکی از آرامگاه‌های منسوب به او به شمار می‌رود. با این حال هم‌اکنون این آرامگاه از زیارتگاهای یهودیان محسوب می‌شود و قدمت آن گواه بر تاریخ و وجود آبادانی منطقه در آن عصر است. ظاهر آرامگاه از دور مانند یک برج مدور با سقفی مخروطی شکل به نظر می‌رسد. در حقیقت بدنه آرامگاه هشت ضلعی است.
آرامگاه میررضی‌الدین آرتیمانی بر بلندای تپه‌ایی در روستای آرتیمان قرار دارد. میررضی الدین آرتیمانی از شاعران و عارفان مشهور دوره صفویه است. نمای این آرامگاه آجری است و سه دهنه طاق بلند دارد. برای آرامگاه چهار در ورودی از چهار ضلع در نظر گرفته شده و پلان بنا مربع شکل است.
کاروانسرای شاه عباسی یکی از چهار کاروانسرای چهار ایوانی ایران به شمار می‌رود که در عهد صفویه بنا شده است. مساحت این کاروان‌سرا حدود چهار هزار متر مربع است و در مسیر تویسرکان به اسدآباد قرار دارد. طی حفاری‌های انجام شده آثار باستانی از این کاروان‌سرا به‌دست آمده است که در موزه همدان نگهداری می‌شود.
خانه مسعودی یادگاری از عصر قاجار است. این خانه تاریخی در دو طبقه احداث شده است و در هر طبقه یک اتاق اصلی وجود دارد و در طرفین آن چند اتاق فرعی قرار گرفته‌اند که در انتها هرکدام از آن‌ها به یک اتاقک به‌عنوان انباری منتهی می‌شود. اتاق شاه‌نشین مهم‌ترین قسمت این خانه است که در کنار آن کتیبه‌ایی قرار دارد که تاریخ ساخت بنا را نشان می‌دهد. گچبری‌ها، آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌های رنگ و روغن شامل نقوش گیاهی و انسان از زیبایی‌های این خانه به شمار می‌رود. در حاشیه فوقانی دیوارهای اتاق شاه‌نشین و در میان نقوش گچبری شده، تصاویری از پادشاهان ایران باستان برگرفته از شاهنامه فردوسی تا دوره قاجاریه ایجاد شده است
خانه دکتر اقتداری حدود ۱۵۰ سال پیش در عهد قاجار در مرکز شهر تویسرکان توسط آقا رضا محمودی بنا شد. سبک بنا از نوع حیات مرکزی است یعنی بنا از چهار حیات مرکزی تشکیل شده است. این خانه تاریخی دو طبقه دارد که سقف طبقه همکف با طاق‌نماهای ضربی مزین شده که در حقیقت جز تزیینات اصلی بنا به شمار می‌رود و در سقف طبقه فوقانی از تیر چوبی استفاده شده است. این خانه قناتی اختصاصی داشته که به کلیه حیاط مرکزی‌ها انتقال و حوض آن‌ها را پر می‌کرده و در فضای سبز خانه‌ها تاثیر بسزایی داشته است.
قلعه اشتران یکی از قلعه‌های نادر و تاریخی این استان است که در دوره قاجاریه توسط حاج مراد خان اردلان بنا نهاده شد. این قلعه یک هکتار بنا دارد و شامل دو طبقه مسکونی و یک طبقه زیرزمین است. در هر طبقه ۱۳ اتاق وجود دارد. در حیاط اندرونی قناتی قرار دارد که در گذشته آب شرب ساکنان قلعه را تامین می‌کرده است. در چهار گوشه قلعه چهار برج مدور وجود دارد که در هنگام جنگ، دفاع از قلعه را آسان می‌کرده است. در ساخت دیوارهای قلعه از چینه و خشت استفاده شده و دارای آجرکاری‌های تزیینی است.
پل قلعه شیخ» پلی برجای مانده از دوران قاجار است که به ثبت ملی رسیده است و از جاهای دیدنی تویسرکان محسوب می‌شود. «پل گزندر» نیز از پل‌های تاریخی این منطقه و متعلق به دوره پهلوی است که در فهرست آثار ملی ایران جای دارد.
«پل آجری کرزان» روی خرم رود در سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۵ بنا شده، این پل چهار دهنه قوس هلالی دارد و از سنگ لاشه و آجر احداث شده است. از ویژگی‌های خاص این اثر تاریخی می‌توان به آجرکاری دقیق آن به‌صورت خفته راسته و حاشیه ۴۰ سانتی‌متری راسته چین در اطراف طاق‌ها اشاره کرد.
پل فرسفنج از آثار به‌جای مانده دوران صفوی است
«پل فرسفنج» در نزدیکی کاروانسرای شاه عباسی در دوران صفویه احداث شده است. این پل حدود ۶۰ متر طول و هشت متر عرض و سه دهانه آب‌رو با قوس جناقی دارد که چشمه میانی بزرگ‌تر از دو چشمه دیگر است. سنگ، آجر و ملات ساروج از مصالح اصلی در ساخت این پل است. در حال حاضر از این پل عابران پیاده استفاده می‌کنند. روی پایه‌های پل دو دهانه کوچک ساخته شده است که علاوه بر کاهش فشار روی پایه‌ها و صرفه‌جویی در مصالح، سبب عبور آب‌های طغیانی و کاهش اثرات تخریبی سیلاب‌ها بر بدنه پل می‌شود. این پایه‌ها در جهت مخالف جریان آب دارای آب‌برهای مثلثی شکل است که در برابر جریان شدید آب مقاوم و آب را به میان دهانه‌ها هدایت می‌کند.
مدرسه شیخ علی خان زنگنه توسط شیخ علی خان به دستور شاه سلیمان صفوی احداث شده است. این مدرسه دارای حیاط مستطیل شکل و پلانی چهار ایوانی و یک طبقه است که اطراف آن ۳۶ حجره متصل به هم قرار دارد و در گذشته و هم‌اکنون محل تحصیل طلاب علوم دینی است. این مدرسه دارای مسجدی است که در بخش جنوبی آن قرار دارد. کلیه قسمت‌های بنا از آجر و تمامی سقف‌ها با طاق ضربی ساخته شده که از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است. این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جامع تویسرکان در حاشيه غربی راسته بازار در خيابان شهيد باهنر واقع شده است. در گذشته این مسجد را با نام شبستان می‌شناختند. این مسجد در سال ۱۲۳۳ توسط میرزا همایون، جد خاندان امامی احداث شد. قسمت شمالی، مسجدی از دوره صفويه بوده که تخریب شده و مسجدی جدید بر آن بنا نهاده شده است. گنبد بزرگ این مسجد نیز ویران شده و جای ان سقفی مسطح قرار گرفته است. علاوه بر گنبد، تعمير و مرمت قسمت فوقانی گلدسته‌ها نيز شکل قديمی آن را تغيير داده است. مسجد دو ورودی شرقی و غربی دارد.
بازار سرپوشیده تویسرکان یادگاری از عصر صفویه است که حدود ۳۷۰ سال قدمت دارد و در دوران قاجار مجدد مرمت شده است. این بازار شامل یک راسته اصلی و چهار راسته فرعی است که انتهای هرکدام از این راسته‌ها به یک بنای تاریخی دیگر مانند مدرسه شیخ علیخان زنگنه و مسجد جامع ختم می‌شود.
چنارهای کمربسته پنجمین اثر ثبت شده میراث طبیعی ایران است که شامل پنج اصله چنار در یکی از مناطق ییلاقی تویسرکان به نام کمربسته، پیرامون دایره‌ای به قطر سه متر است. این چنار از قدیمی‌ترین درخت‌های ایران به شمار می‌رود.
دره گزندر سرابی در ابتدای ورودی شهر تویسرکان واقع شده است که ۵۰۰ هکتار وسعت دارد. این دره به‌دلیل فراوانی آب و وجود خاک مناسب و عمیق موقعیت مناسبی در جهت کشاورزی ایجاد کرده است. آب و هوای مطبوع و چشم‌اندازهای طبیعی و سرسبز این دره آن را به تفرجگاهی محبوب بین مسافران و اهالی منطقه تبدیل کرده است
آبشار افشار در ۱۲ کیلومتری شمال شهرستان تویسرکان واقع شده است. این آبشار در انتهای دره اسعد قرار دارد و یکی از جاذبه‌های دیدنی برای طبیعت دوستان به شمار می‌رود.
گردو، سماق، انواع آلو، توت، آلبالو، سیب، گلابی، زعفران، خیار، شوید، سیر و… از محصولات کشاورزی تویسرکان می‌باشد که در این میان جایگاه محصول گردو بسیار ویژه است و شهر تویسرکان را با گردوی این شهر می‌شناسند، دلیل این امر کیفیت بسیار بالای گردوی تویسرکان است که به دلیل چرب و کاغذی بودن محصول است.
تعداد کار خانه‌های تویسرکان فقط هفت واحد است. کارخانه سیم و کابل با ظرفیت ۲ هزار تن، شرکت فیلتر سرکان با ظرفیت ۳ میلیون عدد، شرکت فاران شیمی با تولید اسید سالیسلیک اسید در ظرفیت ۴۰۰ تن و محلول همودیالیز با ظرفیت یک میلیون گالن، شرکت سرکان شانه‌بل بهره‌برداری ۲۵ هزار و ۵۰۰ لیتر، شرکت حمیل با تولید روزانه ۱۰۰ تن و شرکت نادرلبن ۳۲ تن روزانه علاوه بر تأمین داخل شهرستان شهرهای کشور را نیز پوشش می‌دهد. شرکت صنایع غذایی هوبره دشت تویسرکان تولیدکننده میوه و سبزیجات خشک و سبزیجات منجمد می‌باشد.
فرش و قالی تویسرکان
در روستاهای تویسرکان به دلیل وجود زمستان‌های پر برف و دهات دور از دسترس و وجود پشم و پنبهٔ فراوان، از قدیم قالی بافی وجود داشته‌است. وجود فرش‌های بالنسبه مرغوب با نقوش و رنگ آمیزی‌های زیبا که متجاوز از ۱۰۰ سال عمر دارند نشان از فرش‌بافی مطلوب و با ارزشی، حداقل در برخی روستاها یا مناطقی که دارای خان و ارباب بوده‌اند، می‌دهد.
منبت کاری
تولید انواع صنایع دستی چوبی مانند: خراطی، ظریف کاری و منبت کاری از دیرباز در منطقه شهری تویسرکان رواج داشته و اخیراً شمار زیادی از اهالی روستاهای توابع شهرستان نیز به این صنعت روی آورده‌اند. این شهرستان با دارا بودن بیش از ۳۶۸۰ هکتار سطح زیرکشت درختان مثمر و بارده و ۷۱۰هکتار نهال گردو، بالاترین سطح زیرکشت در استان همدان و یکی از قطب‌های تولید گردو در کشور محسوب می‌شود، نقل و نبات، کلوچه، نان قندی، عسل، کشمش، برگه آلو و زردآلو و… نیز از دیگر سوغات شهرستان تویسرکان به‌شمار می‌رود و به تازگی منبت گلریز تویسرکان ثبت ملی شده‌است.
محله‌های قدیمی تویسرکان
تویسرکان قدیم از شش محله اصلی تشکیل شده بود به نام‌های جولستان، صادقیه، پایین محله، زرهان، دستجرده، باغوار. سرابی که خود قریه ای در مدخل ورودی شهر و در امتداد دره بسیار زیبای گزندر بوده، هم‌اکنون یکی از محله‌های اصلی و مهم این شهر تاریخی به حساب می‌آید.
شهرک‌ها
شهرک‌ها چند دهه ای است که در شهرستان تویسرکان تشکیل و رونق گرفته‌اند
شهرک‌های تویسرکان
شهرک طالقانی شهرک قائم شهرک نیروی انتظامی شهرک فرهنگیان شهرک سپاه
محله جولستان
مسجدجولستان در محله جولستان شهر تویسرکان توسط فردی به نام حاج بیک محمد که جد خانواده‌های: صدیق، مقدم، گلمحمدی و نیکو است بنا نهاده شد. از حاج بیک محمد موقوفات متعددی از جمله مسجد، قنات، حمام و غسالخانه محله جولستان و یخچال پایین محله و پل رودخانه سرابی حد فاصل قلعه قاضی و شاهزید را می‌توان نام برد.
محله باغوار
محله باغوار یکی از محله‌های شهرستان تویسرکان است؛ که به دلیل وجود یک چنار چند هزار ساله در حیاط مسجد محله باغوار دارای شهرت جهانی است.
دانشکده فنی مهندسی
چندین سال می‌شود که دانشکده فنی مهندسی در شهر تویسرکان تأسیس شده‌است. دانشکده فنی و منابع طبیعی دانشگاه بوعلی سینا در سال ۱۳۸۹ با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص و ماهر در رشته‌های گوناگون فنی و مهندسی به همت خیر محترم جناب آقای حاج ناصر بحری اصفهانی ساخته تأسیس شد و از آن زمان تاکنون، این دانشکده در چارچوب فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی به هدایت علمی دانشجویان پرداخته‌است. افزایش کمی و کیفی فعالیت‌های تحقیقاتی، آموزشی، خدماتی و ترویج در حوزه «دانش مهندسی» نیازمند سرمایه‌گذاری عقلایی، خلاقیت و به‌کارگیری روش‌های نوین است. هدف کلی تأسیس چنین دانشکده ای در شهرستان تویسرکان به عنوان دانشکده اقماری، تأمین نیروی انسانی در سطح کارشناسی، جهت پیشبرد فعالیت‌های برنامه‌ریزی، تولید، تبدیل، نگهداری و توزیع محصولات کشاورزی و مواد غذایی برای جمعیت روزافزون کشور بوده‌است.
دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور مرکز تویسرکان در بهمن ماه سال ۱۳۷۳ تأسیس و فعالیت علمی و آموزشی خود را آغاز نمود. این مرکز در حال حاضر با دارا بودن ۱۸ رشته تحصیلی و۲۱ رشته گرایش نقش عمده ای در تأمین و تربیت نیروهای انسانی متخصص و مورد نیاز کشور و استان را ایفا می‌نماید.
دانشگاه آزاد
واحد تویسرکان در خردادماه ۱۳۶۶ دریک ساختمان استیجاری مربوط به اداره آموزش و پرورش تأسیس و آغاز بکارنمود. بنای جدید دانشگاه در سال ۱۳۷۱ درجوارآرامگاه حضرت حیقوق نبی (ع) احداث و پس از تکمیل به فعالیت خود ادامه داد. کسب مقام برتر در کشور توسط صندوق رفاه در سال ۸۸ و ۸۶ و همچنین احراز مقام هفتم در سال ۸۷ و مقام دوم در سال ۸۹ در سطح کشور توسط امور مالی و در سال‌های ۸۸ و۸۹ در سطح منطقه بخشی از مقام‌هایی است که واحد تویسرکان در چند سال اخیر کسب نموده‌است
زیرسازی و آسفالت ترانشه های جلوی بیمارستان شهید حاج قاسم سلیمانی
استان همدان، شهرستان تویسرکان، خیابان انقلاب، شهرداری تویسرکان
کد پستی : 33156-65819
تلفن تماس: 08134922500---08134920570
